خلاصه اختراع: امروزه ريزازديادي يكي از درآمدزاترين تكنيك¬هاي حوزه زيست فناوري گياهي مي¬باشد و بسياري از گياهان برگزيده را با استفاده از اين تكنيك تكثير مي¬كنند. در گياهان چوبي، مرحله استقرار اولين مرحله در ريزازديادي و از مشكل¬ترين مراحل است. مهم¬ترين مشكل گياهان چندساله در اين مرحله، قهوه¬اي شدن بافت¬هاي كشت شده است زيرا اين گياهان داراي مقادير زياد هيدروكسي فنل مي¬باشند كه در مجاورت آنزيم پلي¬فنل¬اكسيداز آزاد شده در اثر زخم، اكسيد شده و حاصل آن، كينون¬هاي سياه رنگ با سميت بالاست كه باعث مرگ ريزنمونه¬ها مي¬شود. گياه پسته از جمله گياهاني است كه غني از اسيدهاي فنلي است و بنابراين قهوه¬اي شدن از مشكلات اصلي كشت¬بافت آن محسوب مي¬شود. اين پديده در پسته ارتباط مستقيم با سن گياه مادري داشته و با افزايش سن، اين مشكل بشدت افزايش مي¬يابد. نكته حائز اهميت در كاربرد اصلي ريزازديادي در درختان پسته، تكثير ژنوتيپ¬هايي است كه معمولا پس از چندين سال زندگي، پتانسيل¬هاي مفيد خود را ظاهر كرده¬اند و بنابر آنچه گفته شد، در اين حالت غني از تركيبات فنلي مي باشند. لذا در اين درختان چندساله مستقر نمودن ريزنمونه¬ها در شرايط درون شيشه مهم¬ترين مرحله ريزازديادي آنها محسوب مي¬شود. اين اختراع، با روشي ساده و كارآمد و با شناخت فيزيولوژيك از انتخاب زمان مناسب نمونه¬برداري، و نيز شستشوي مناسب بدون افزودن هيچ¬گونه ماده اضافه، با موفقيت كامل اين مشكل را برطرف نموده و امكان استقرار هر ژنوتيپ بالغ پسته، حتي گياهان تحت شديد¬ترين شرايط محيطي و با شرايط نامناسب فيزيولوژيكي را، فراهم نموده است.

خلاصه‌اي از توصيف اختراع؛ پسته (Pistacia vera) يكي از مهم¬ترين محصولات باغي جهان است. در بين كشورهاي توليد كننده اين محصول، ايران بيشترين سطح زير كشت اين محصول را به خود اختصاص داده است. در سال هاي اخير خشكي و شوري مفرط ناشي از تغييرات اقليم علاوه بر از بين بردن جنگل¬هاي وحشي اين گونه گياهي، توليد و صادرات اين محصول استراتژيك را به چالش كشيده است. در چنين شرايطي حفاظت و تكثير ژنوتيپ¬هاي موجود و مقاوم به شرايط سخت از اهميت ويژه¬اي برخوردار است. امروزه ريزازديادي يكي از درآمدزاترين تكنيك¬هاي حوزه زيست فناوري گياهي مي¬باشد و بسياري از گياهان برگزيده را با استفاده از اين تكنيك تكثير مي¬كنند. در ميان روش¬هاي ريزازديادي جنين¬زايي غيرجنسي از اهميت ويژه¬اي برخوردار است. از مزاياي جنين¬زايي غيرجنسي مي¬توان تكثير انبوه گونه¬هاي گياهي، توليد همزمان ريشه و ساقه و كاهش هزينه¬هاي ريزازديادي ، توليد گياهان دابل هاپلوئيد، توليد بذر مصنوعي، حفاظت از ژرم پلاسم¬ها و انجماد فراسرد را نام برد. در اين فرآيند ما با كشت جنين¬هاي نابالغ زيگوتي بر روي محيط كشت MS2/1 به همراه L-گلوتامين، در ليتر كازئين هيدروليزات و مقدار 01/0 ميلي¬گرم در ليتر از يكي از هورمون¬هاي NAA، IBA و 2,4-D موفق به توليد جنين¬هاي رويشي در گياه پسته شديم. از اين پروتوكل مي¬توان علاوه بر تكثير پسته ايراني در برنامه¬هاي اصلاحي پسته نيز استفاده كرد.